Woda to trudny do opanowania żywioł, który stwarza bezpośrednie zagrożenie dla ludności oraz mienia. Powodzie są najczęściej spowodowane czynnikami atmosferycznymi, jednak do zalania terenu może dojść także z powodu błędów w infrastrukturze. Niedrożna kanalizacja, nieodpowiedni system retencyjny czy brak kontroli nad przepustowością rzek – to najczęstsze przyczyny powstawania podtopień i zagrożenia powodziowego.
Rodzaje powodzi
Według definicji umiejscowionej w ustawie prawo wodne, powódź to „czasowe pokrycie przez wodę terenu, który w normalnych warunkach nie jest pokryty wodą, w szczególności wywołane przez wezbrania wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach oraz od strony morza, z wyłączeniem pokrycia przez wodę terenu wywołanego przez wezbranie wody w systemach kanalizacyjnych”. W zależności od sposobu powstania zjawiska wyróżnia się kilka rodzajów powodzi:
- Opadowe – ich przyczyną są intensywne i długotrwałe opady deszczu. Ten typ powodzi występuje najczęściej w sezonie burzowym, który w Polsce przypada na miesiące letnie.
- Roztopowe – powstają wskutek gwałtownego topnienia pokrywy lodowej. Największe ryzyko takich powodzi występuje na przełomie marca i kwietnia, a także w okresie zimowym, jako efekt uboczny odwilży.
- Zimowe – są wywołane przez spiętrzający się lód, który blokuje swobodny przepływ wody w korycie rzecznym, doprowadzając do jej wylania. Powódź zimowa występuje najczęściej na przełomie stycznia i lutego.
- Sztormowe – powodują je silne wiatry i gwałtowne sztormy, które prowadzą do wezbrania wód. Dotyczą one terenów przymorskich, a zjawisko spiętrzania wody grożące wystąpieniem powodzi, pojawia się najczęściej w okresie zimowym, na przełomie grudnia i stycznia.
Niektóre powodzie nie są wywołane procesami zachodzącymi w środowisku naturalnym i nie są uwarunkowane czynnikami atmosferycznymi. Zalania terenu mogą być również spowodowane awariami infrastruktury technicznej lub uszkodzeniem tamy i urządzeń hydrotechnicznych.
Jak zabezpieczyć się przed powodzią?
Nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka wystąpienia powodzi, zwłaszcza gdy podtopienia wynikają z czynników naturalnych. Można jednak starać się zminimalizować straty spowodowane przez niszczycielski żywioł, poprzez stosowanie odpowiednich zabezpieczeń przeciwpowodziowych. Wśród skutecznych metod można wymienić modułowe ścianki przeciwpowodziowe, które zapobiegają zalaniu wnętrz budynków oraz specjalnie usypane wały ziemne w obrębie rzek i zbiorników wodnych.